ત્રીજા-ચોથા મહિના પછી બાળક રમકડાં અથવા વસ્તુ પકડતાં શીખે છે અને હાથમાં આવતી બધી વસ્તુઓ અને સાથે સાથે આંગળીઓ મોઢામાં નાખવાનું શરૂ કરે છે. આ પ્રવૃત્તિમાંથી જ અમુક બાળકો અંગૂઠો અથવા આંગળા ચૂસવાની ટેવ પડે છે.
બાળક માનસિક દબાણ અથવા અસલામતી (insecurity) અનુભવતું હોય તો તેમાંથી છુટકારો મેળવવા માટે અંગૂઠો કે આંગળા ચૂસે છે. બાળકની અંગૂઠો ચૂસવાની આદત છોડાવવા માટે જાતજાતના અખતરા કરવામાં આવે છે. દા.ત., અંગૂઠાને કડવાસ ચોપડવી, અંગૂઠો બાંધી દેવો, અંગૂઠો કાપી નાખવાની ધમકી આપવી, બાળકને ધમકાવવું અથવા તેને હાંસી ઉડાવી વગેરે. બીક અથવા માનસિક દબાણને કારણે બાળકને અંગૂઠો ચૂસવાની ટેવ પડી હોય ત્યારે તેને વધારે બીક બતાવવી એ તો આગમાં ઘી હોમવા જેવું છે. કદાચ બાળક આવા ખતરાથી અંગૂઠો ચૂસવાનું છોડી દે તો પણ માનસિક દબાણ વધીને તેના બીજા ખરાબ પરિણામ આવી શકે છે.
દૂધ પીવડાવતી વખતે હંમેશા કરતા લાંબા વખત સુધી ચૂસવાની તક મળે તો અંગૂઠો ચૂસવાની ટેવ ન પડવાની અથવા ભૂલી જવાની શક્યતા હોય છે. તેથી આ બાળકની ૨૦-30 મિનિટ સુધી ધવડાવવું. બોથી વિશે ડોક્ટરમાં એક મત નથી. બોથી (Pacifier ) વાપરવાથી બાળકને ચૂસવાનું સમાધાન મળે છે, ઉપરના દાંત આગળ આવવાનો ભય રહેતો નથી અને બોથીની ટેવ અંગૂઠો ચૂસવાની ટેવ કરતા વહેલી છૂટી જાય છે. બોથી વાપરવી હોય તો તેની દૂધની બાટલી જેટલી જ કાળજી લેવી જોઈએ. ઘણીવાર નીચે જમીન ઉપર પડેલી બોથી હાથથી અથવા સાડીથી લૂછીને ફરીથી બાળકના મોઢામાં આપવામાં આવે છે, તેથી બાળકને ઝાડાઊલટીનો ચેપ લાગવાનો ભય રહે છે. આ કારણથી જ ઘણા ડૉક્ટરો બાળકને બોથી આપવાનું હિતાવહ નથી એમ માને છે.
સામાન્ય રીતે ત્રણ થી છ વર્ષ દરમિયાન બાળક અંગૂઠો ચૂસવાની ટેવ છોડી દે છે. અંગુઠો ચૂસવાથી ઉપરના દાંત આગળ આવી શકે છે. પરંતુ જો બાળક છ વર્ષ પહેલાં આ ટેવ છોડી દે તો છ વર્ષ પછી જે કાયમી દાંત ઊગે છે, તેની ઉપર કશી ખરાબ અસર થતી નથી. બાળકના દાંતના (Periodontist) આ ટેવ છોડાવવા માટે દાંત ઉપર પહેરવાની ખાસ જાળી(Brace) બનાવી આપતા હોય છે. આ ટેવ છોડવા માટે અસરકારક છે.
