શું બાટલીથી બાળકને દૂધ પીવડાવી શકાય?

સમાજમાં ઘણી બધી માતાઓ પોતાના બાળકને અજ્ઞાનતાને લીધે બાટલીથી દૂધ આપે છે અને બીમારીઓનું મૂળ નાખે છે, જે મોટું થઈને વટવૃક્ષ થાય છે. બાળકને બાટલીથી દૂધ ચોકકસથી આપી શકાય પણ એના પહેલા એના વિષેની સમજ હોવી જરૂરી છે. ચાલો જોઈએ અમુક વૈજ્ઞાનિક હકીકતો…

1. પોષણના તફાવતો અને આરોગ્યના જોખમો: માતાનું દૂધ એ પોષક તત્ત્વો, એન્ટિબોડીઝ અને શ્વેત રક્ત કોશિકાઓનું સંપૂર્ણ મિશ્રણ છે જે ખાસ કરીને તમારા બાળકની રોગપ્રતિકારક શક્તિ વિકસાવવા માટે રચાયેલ છે. ફોર્મ્યુલા મિલ્ક પાવડર, એક વિકલ્પ હોવા છતાં, માતાના દૂધની જેમ આ જટિલતાને ક્યારેય બરોબરી કરી શકતું નથી. અભ્યાસો સૂચવે છે કે બોટલ પીવડાવતા બાળકોને કાનના ચેપ, શ્વાસોચ્છવાસ સંબંધી બિમારીઓ અને બાળપણના કેટલાક રોગો જેમ કે ટાઇપ 1 ડાયાબિટીસ અને આંતરડાના સોજાના રોગોનું જોખમ વધારે હોય છે. ફોર્મ્યુલા પાવડરની તુલનામાં તમારા બાળક માટે ધાવણપચવામાં સરળ છે. બોટલ પીવડાવતા બાળકોને કબજિયાત અથવા ગેસ થવાની શક્યતા વધારે રહે છે.
2. અસુવિધા અને સમય પ્રતિબદ્ધતા: માતા જ્યારે પણ ઈચ્છે અને બાળકને પણ જ્યારે કરવું હોય ત્યારે સ્તનપાન સરળતાથી કરવી શકાય છે, જે તમારા બાળકની ભૂખના સંકેતો માટે અનુકૂળ અને પ્રતિભાવશીલ છે. બોટલ-ફીડિંગ માટે બોટલને જંતુરહિત કરવી, પાવડરનું માપ લેવું, એને બનાવવા માટે ચોખ્ખું પાણી સાથે રાખવું વગેરે બહુ જ જટિલ કાર્યો છે. બાટલીથી દૂધ પિતા બાળકને મુસાફરી દરમિયાન વધારાના પુરવઠો જેમ કે બોટલ, પાવડર, પાણી અને એને સફાઈ માટેની સાધન સામગ્રીની જરૂર પડે છે, જેનાથી ભાર વધે છે.
3. વધારાનો ખર્ચ: સ્તનપાન એ તદ્દન મફત છે. ફોર્મ્યુલા, બોટલ, સ્ટીરિલાઈઝર, બોટલ વોર્મર્સ અને અન્ય પુરવઠો સમય જતાં નોંધપાત્ર ખર્ચમાં વધારો કરી શકે છે.
4. માતા અને બાળકની મમતા પર અસર: માતા અને બાળક વચ્ચે ભાવનાત્મક બંધન અને વિકાસને પ્રોત્સાહન આપવા માટે સ્તનપાન દરમિયાન ત્વચા-થી-ત્વચાનો સંપર્ક મહત્વપૂર્ણ છે. બોટલ-ફીડિંગથી આમાં અવરોધો આવી શકે છે.
5. માતાને થતાં લાભો: સ્તનપાન માતાઓને વધારાની કેલરી વાપરવામાં અને ડિલિવરી પછી ગર્ભાશયને સંકોચવામાં મદદ કરી શકે છે. અભ્યાસો સૂચવે છે કે તે સ્તન અને અંડાશયના કેન્સર, તેમજ ઓસ્ટીયોપોરોસિસ જેવા ચોક્કસ કેન્સરનું જોખમ પણ ઘટાડી શકે છે.

મહત્વપૂર્ણ નોંધ: તે યાદ રાખવું અગત્યનું છે કે સ્તનપાન એ શ્રેષ્ઠ ખોરાક છે. જો તમે કોઈપણ કારણોસર સ્તનપાન કરાવવામાં અસમર્થ હો, તો પાવડરનું દૂધ તમારા બાળકને જરૂરી પોષક તત્વો જરૂર પ્રદાન કરી શકે છે. પણ સ્તનપાનની સરખામણીમાં દુનિયાનું બીજું કોઈ દૂધ એને તોલે ના આવે અને એટલે જ ધાવણ સિવાય બીજી કોઈ વસ્તુ બાળકને પીવડાવતા પહેલા તમારા બાળરોગ નિષ્ણાતની સલાહ લેવી ખૂબ જ અનિવારી છે. સ્તનપાન અથવા બોટલ ફીડિંગને લગતી કોઈપણ ચિંતાઓ વિશે તમારા બાળરોગ નિષ્ણાત સાથે ચર્ચા કરો. તેઓ તમારી વ્યક્તિગત પરિસ્થિતિ માટે શ્રેષ્ઠ નિર્ણય લેવામાં તમારી મદદ કરી શકે છે.

FAQs

1. શા માટે ડોકટરો બોટલ ફીડિંગની ભલામણ કરતા નથી?
   ડોકટરો બોટલ ફીડિંગની ભલામણ કરતા નથી કારણ કે બાળકોને ખવડાવવા માટે વપરાતી બોટલમાં બેક્ટેરિયા રહે છે અને નુકસાન થઈ શકે છે. જ્યારે બાળકને 6 મહિના પછી જ્યારે પૂરક ખોરાક ચાલુ કરવાનો હોય છે ત્યારે પણ એને તકલીફ પડી શકે છે. દાંત આવવાની પ્રક્રિયામાં અવરોધ આવી શકે છે.
2. શા માટે માતાઓ બોટલ ફીડ કરવાનું પસંદ કરે છે?
   સામાન્ય રીતે, જે માતાઓ એવો અહેસાસ હોય છે કે પોતાનું ધાવણ ઓછું આવે છે અથવા નથી આવતું અને જેઓ પોતાની અડોશ-પાડોશમાં બીજા બાળકને બાટલીથી દૂધ પીતા જુએ એટલે એવી માતાઓ પણ પોતાના બાળકને બાટલીથી દૂધ આપવા માટે તૈયાર થઈ જતી હોય છે.